A) YAKINDOĞU’ DA GENEL DURUM:
Yakındoğu: Ön Asya, Anadolu, Suriye, Filistin, İran, Mısır, Arap Yarımadası ve Mezopotamya’nın tamamını içine alan bölgeye denir. Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Yakındoğu’da bulunan devletler: İlhanlı Devleti, Altın Orda Devleti, Memluk Devleti, Trabzon Rum İmparatorluğu, Anadolu Selçuklu Devleti(Anadolu Beylikleri)’dir.
· Anadolu:
Anadolu Selçuklu Devleti 1243 Kösedağ savaşı yenilgisinden sonra yıkılma dönemine girmiş, Moğol İlhanlılara bağlı duruma gelmişti. Anadolu Selçuklu Sultanları İlhanlıların atadığı birer vali durumundaydı. Bu siyasi boşluk ortamında Anadolu da çok sayıda Türk Beyliği kuruldu.
· Anadolu Türk Beylikleri:
Karamanoğulları, Germiyanoğulları, Karesioğulları, Aydınoğulları, Menteşoğulları, Saruhanoğulları, Candaroğulları, Hamitoğulları ve Osmanlı beyliği kurulmuştu. Bu beylikler de başlangıçta İlhanlılara bağlıydılar. Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasıyla bu beylikler arasında Anadolu hâkimiyeti konusunda mücadele başladı.
· Trabzon Rum İmparatorluğu:
IV. Haçlı seferi sonunda Haçlıların İstanbul’u işgal etmeleri üzerine Bizans'tan kaçanlar tarafından Trabzon ve çevresinde kurulmuştu. 13. yüzyılda İlhanlı baskısı altındaydı.
· İlhanlı Devleti:
Cengiz İmparatorluğunun parçalanmasıyla İran'da kurulan TÜRK-MOĞOL devletidir. Dönemin en güçlü devletlerindendir.
· Altınorda Devleti:
Cengiz İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla Karadeniz'in kuzeyinde kurulan Türk devletidir.
B) BALKANLARIN DURUMU:
Balkanlarda siyasi birlik yoktu. Balkan devletleri kendi aralarında savaşlar yapıyorlardı. Var olan devletler şunlardır:
1. Bulgar Krallığı
2. Sırp Krallığı
3. Macar krallığı
En güçlü devlet Sırp Krallığı idi. Bunların dışında Bosna Hersek, Eflak, Boğdan, Erdel ve Arnavutluk beylikleri gibi küçük devletlerde vardı. Trakya ve Mora ise Bizans egemenliğinde idi.
· Bizans:
13. yüzyıla girildiğinde sınırları küçülmüş, eski askeri ve ekonomik gücü kalmamıştı. Taht kavgalarının yarattığı istikrarsız bir dönemi yaşıyordu. Halk TEKFUR(Vali)ların ağır vergileri altında eziliyordu.
Tekfur: Bizans İmparatorluğu’nda valilere verilen ad.
C) AVRUPA’DA SİYASİ DURUM
Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Avrupa’da feodalite(derebeylik) rejimi yaygındı. Güçlü merkezi krallıklar olarak İngiltere, Fransa ve Kutsal Roma-Germen İmparatorlukları bulunmaktaydı.
OSMANLI AİLESİNİN KÖKENİ, ANADOLU’YA GELİŞİ ve OSMANLI DEVLETİNİN KURULUŞU
Osmanlılar; Oğuzların, Bozok kolunun, Gün Han soyunun, Kayı boyunun, Karakeçili, aşiretine mensuptular.
Kayılar Malazgirt Zaferi'nin ardından Anadolu'ya gelmişler, Anadolu Selçuklu Sultanı Alâeddin Keykubat tarafından 1230 YASSIÇEMEN SAVAŞI sonrası kendilerine yurtluk olarak verilen Ankara yakınlarındaki KARACADAĞ yöresine yerleşmişlerdir.
Burada bir süre kalan Kayılar Ertuğrul Gazi yönetiminde Söğüt ve Domaniç yöresine yerleşmişlerdir.
vOsmanlılar 1299 yılında Osman Bey tarafından kurulmuştur.Osman Bey’in 1299’da bağımsızlığını ilan etmesine zemin hazırlayan gelişme; İlhanlıların Selçuklu Sultanı III. Alâeddin Keykubad’ı İran’a götürmeleri üzerine Anadolu’da ortaya çıkan otorite boşluğudur.
OSMANLI DEVLETİ'NİN KISA ZAMANDA BÜYÜMESİNİN SEBEPLERİ
üMerkeziyetçi bir devlet anlayışına sahip olması (Ülke diğer Türk devletlerinden farklı olarak hanedan üyeleri arasında bölünmemiştir.)
üBir UC BEYLİĞİ olması (Gaza sebebiyle diğer beyliklerden destek görmüştür, beylikler arasındaki mücadeleye başlangıçta katılmamıştır.)
üBizansın, Balkanların ve Anadolu’nun karışıklık içinde bulunması.
üSürekli doğudan gelen Türkmen göçleriyle nüfusunun ve askeri gücünün artması
üOsmanlı Devlet adamlarının yetenekli olması
üFethedilen yerlerde Türkleştirme politikasının izlenmesi
üBaşlangıçta Anadolu beylikleri ile mücadele etmemeleri
üAhilerin, şeyhlerin, erenlerin desteğini almaları.
üTakip ettikleri mükemmel İSKÂN siyaseti.
üAvrupalıların Yüzyıl Savaşları ile uğraşmaları.
Ahi Teşkilatı:
Her meslek ve sanat örgütlenmesinin kendi içinde küçükten büyüğe doğru sıralanması sonucunda oluşur.Ahılik: 12.-13. yy’da Anadolu’da; İslami kurallar çerçevesinde, sosyal dayanışmayı ve üretimde kontrolü sağlayan esnaf meslek örgütüdür.
a) Cihad anlayışının yaygınlaşmasını,
b) Anadolu'nun Türkleşmesini,
c) Zaviyeler kurarak sınırların ve yolların güvenliğinin sağlanmasını,
d) Haksız rekabeti önleyerek halkın korunmasını sağlamıştır.
OSMANLI SİYASİ TARİHİNİN DÖNEMLERE AYRILMASI
|
1) KURULUŞ DÖNEMİ
|
(1299–1453)
|
|
2) YÜKSELME DÖNEMİ
|
(1453–1579)
|
|
3) DURAKLAMA DÖNEMİ
|
(1579–1683)
|
|
4) GERİLEME DÖNEMİ
|
(1699–1792)
|
|
5) DAĞILMA VE YIKILIŞ DÖNEMİ
|
(1792–1918)
|
OSMANLI KÜLTÜR TARİHİNİN DÖNEMLERE AYRILMASI
1)- Klasik Dönem 2)- Tanzimat Dönemi 3) I. ve II. Meşrutiyet dönemleri
